RIO: Dodatki specjalne naruszyły przepisy. Co na to burmistrz Wyrzyska?

Kilka tygodni temu Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu przedstawiła informację o wynikach kompleksowej kontroli gospodarki finansowej Gminy Wyrzysk obejmującej rok budżetowy 2020.

Jak wynika z protokołu podpisanego 22 kwietnia br., kontrola wykazała nieprawidłowości i uchybienia spowodowane nieprzestrzeganiem obowiązujących przepisów prawa.

Nieprawidłowości dotyczą m.in. wynagrodzeń pracowników Urzędu Miejskiego w Wyrzysku. Jak wskazują kontrolerzy RIO, w roku objętym kontrolą burmistrz Wyrzyska przyznała swemu zastępcy oraz skarbnikowi gminy dodatki specjalne z naruszeniem przepisów art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

Wiceburmistrz otrzymał dodatek specjalny w wysokości 2200 zł miesięcznie na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2020 roku w związku z wykonywaniem dodatkowych czynności polegających na pełnieniu nadzoru nad wykonywaniem zadań w zakresie inwestycji: budowa drogi gminnej nr G321P i G322P w Falmierowie; modernizacja nawierzchni ciągu pieszo-jezdnego drogi gminnej G129345P w Wyrzysku; modernizacja chodnika w ul. XX-lecia w Osieku nad Notecią; wykonanie nakładki bitumicznej na ul. 1000-lecia w Osieku nad Notecią; utwardzenie terenu na działce nr 233/2 przy budynku Urzędu Miejskiego w Wyrzysku; wykonanie oświetlenia zewnętrznego elewacji budynku Urzędu Miejskiego w Wyrzysku; renowacja pomnika Chrystusa Króla w Wyrzysku.

Kolejnym pismem burmistrz przedłużyła swemu zastępcy dodatek specjalny na drugie półrocze 2020 roku. Tym razem za tę samą kwotę zastępca wykonywał dodatkowe czynności związane z pełnieniem nadzoru nad budową dróg gminnych nr G321P i G322P w Falmierowie; wykonaniem oświetlenia zewnętrznego elewacji budynku Urzędu Miejskiego w Wyrzysku; renowacją pomnika Chrystusa Króla w Wyrzysku; budową oświetlenia na terenie gminy Wyrzysk; czynnościami realizowanymi w ramach funduszu sołeckiego oraz czynnościami wynikającymi z pozyskiwania dofinansowania w ramach programów "Zdalna szkoła" i "Zdalna szkoła+".

Z przedłożonych podczas kontroli dokumentów wynika też, że wiceburmistrz otrzymywał dodatek specjalny w wysokości 2200 zł miesięcznie także w latach 2019 i 2021.

Dodatek w tej samej wysokości - analogicznie: najpierw na pierwsze półrocze, a następnie na drugie półrocze 2020 roku - burmistrz przyznała również skarbnikowi gminy. Tu dodatkowe czynności związane były z rozliczeniem finansowym zadania inwestycyjnego pn. "Budowa drogi gminnej nr G322P w Falmierowie" oraz sprawowaniem nadzoru i koordynowaniem zadań z zakresu realizacji projektu "Wsparcie dla osób starszych niesamodzielnych i niepełnosprawnych z terenu Gminy Wyrzysk - II edycja".

Podobnie jak w przypadki wiceburmistrza, w latach 2019 i 2021 także skarbnikowi gminy został przyznany dodatek specjalny: w roku 2019 na okres 8 miesięcy - w wysokości 1000 zł miesięcznie oraz przez cały rok 2021 w wysokości 2200 zł miesięcznie.

Zdaniem kontrolerów RIO, powyższe sytuacje naruszały przepisy art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1282). Z brzmienia tego artykułu wynika, że przyznanie tego rodzaju wynagrodzenia wiąże się z okresowym zwiększeniem obowiązków lub powierzeniem zadań, a zatem ma on charakter świadczenia tymczasowego.

Przyznawanie dodatku specjalnego - podkreślono w protokole RIO - jest zatem sytuacją szczególną, wyjątkową - uwarunkowaną okresowością zwiększonych zadań lub okresowością powierzenia dodatkowych zadań. Przyznanie dodatku specjalnego na kolejne miesiące, a w konsekwencji lata, nie miało charakteru tymczasowego, lecz stało się stałym składnikiem wynagrodzenia miesięcznego. W pismach Burmistrza brak było wskazania okoliczności, kiedy pracownik może zostać pozbawiony dodatku specjalnego.

W literaturze wskazuje się, że "ustalając przesłanki nabycia prawa do omawianego dodatku (...) należy pamiętać, że jest to świadczenie, które może być przewidziane jedynie za wykonanie dodatkowych zadań poza bieżącymi zadaniami służbowymi lub z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych. Jest to zatem świadczenie o charakterze jednorazowym lub też krótkookresowym. W żadnym razie nie może być elementem stałym wynagrodzenia".

Do wskazanych przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Poznaniu nieprawidłowości odniosła się burmistrz Wyrzyska.

- Pragmatyka samorządowa w art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych stanowi, iż z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań pracownikom samorządowym może zostać przyznany fakultatywny dodatek specjalny - informuje burmistrz Bogusława Jagodzińska. - Jego szczegółowe warunki i sposób przyznania, czasokres pobierania oraz maksymalna wysokość nie zostały określone przez ustawodawcę. Brak określenia w ustawie enumeratywnie wymienionych kryteriów przyznawania dodatku specjalnego związanego ze specyfiką i charakterem wykonywanych zadań pozwala na pewną uznaniowość w podejmowaniu w tym zakresie decyzji przez pracodawcę. Ustawowy zwrot "z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań" jest bowiem niezdefiniowany w przepisach prawa. O przyznaniu tego dodatku decyduje pracodawca. Korzystając z uprawnienia ustawowego uznając, iż zarówno zastępca Burmistrza, jak i Skarbnik wykonują dodatkowe zadania przekraczające powierzone umownie obowiązki, jako pracodawca przyznałam tym pracownikom dodatki specjalne.

- Przeprowadzona kontrola RIO w sposób odmienny oceniła kryterium dodatkowych zadań wykonywanych przez pracowników, którym kierowałam się przyznając im dodatki specjalne. Okoliczność przyznawania pracownikom dodatków specjalnych nie stanowi novum w przepisach prawa i jest powszechnie stosowana zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem ustawy o pracownikach samorządowych. Takie dodatki przyznawane były i są również w innych jednostkach samorządu terytorialnego, np. w Powiecie Złotowskim oraz Powiecie Pilskim, w których to jednostkach kontrola RIO zasygnalizowała tożsame zastrzeżenia co do przyznania przez Starostę dodatków specjalnych zarówno Wicestaroście, jak i Skarbnikowi Powiatu - dodaje burmistrz Bogusława Jagodzińska.