Temat: Rak piersi u młodych kobiet. Tak było na konferencji

Wielkopolskie Centrum Onkologii oraz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu byli organizatorami III konferencji "Rak piersi u młodych kobiet".

Celem spotkania było przedstawienie kluczowych wyzwań w zakresie leczenia raka piersi, omówienie schematów leczenia systemowego oraz znaczenia badań genetycznych i zabiegów zmniejszających ryzyko wystąpienia nowotworów. Podczas konferencji pacjentki miały możliwość porozmawiania z ekspertami na temat rodzaju zabiegu operacyjnego, a także omówienia zasad rehabilitacji oraz fizjoterapii.

Profesorowie Julian Malicki i Rodryg Ramlau przywitali zaproszonych gości, w tym Paulinę Stochniałek, członka zarządu województwa wielkopolskiego, która nawiązała do wagi i potrzeby badań profilaktycznych oraz szczegółowego postępowania w przypadku wykrycia raka piersi u młodej kobiety.

Prof. UM dr hab. Maria Małgorzata Litwiniuk, przewodnicząca Komitetu Naukowego Konferencji przypomniała, że "misją Wielkopolskiego Centrum Onkologii jest leczenie chorób nowotworowych, przy zastosowaniu nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych, przy jednoczesnym budowaniu więzi z naszymi pacjentami, w oparciu o empatię, zapewnienie poczucia komfortu i bezpieczeństwa. Tematyczne konferencje realizowane przez naszą placówkę są odpowiedzią na potrzeby pacjentów oraz ich najbliższych. Dlatego też udział w konferencji był bezpłatny".

"Rak Piersi u Młodych Kobiet" to kolejna z cyklu konferencja poświęcona sprawom szczególnie bliskim młodych pacjentkom. Agenda wydarzenia odpowiada na potrzeby i zapytania młodych kobiet, aby w merytoryczny i rzetelny sposób zwiększyć ich wiedzę oraz świadomość na temat choroby. Rak piersi jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u młodych kobiet, którego terapia wpływa na wiele sfer życia kobiety.

W trakcie konferencji odbyła się zatem także debata przedstawiająca możliwości zabezpieczenia płodności u chorych na raka piersi i wykłady na temat macierzyństwa nosicielek mutacji w genach BRCA oraz nadzoru nad ciążą pacjentek po leczeniu raka piersi.

- Ciąża po leczeniu raka piersi nie zwiększa ryzyka nawrotu choroby, a lekarze przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego powinni rozmawiać z pacjentami o ich ewentualnych planach prokreacyjnych. Przedstawienie możliwych metod zachowania płodności powinno być jednym z etapów kwalifikacji do leczenia systemowego - podkreślała dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska.

Podczas sesji chirurgicznej pacjentki miały możliwość porozmawiania z ekspertami WCO na temat rodzaju zabiegu operacyjnego – leczenia oszczędzającego i mastektomii, a także o rodzajach rekonstrukcji piersi. Zabieg oszczędzający polega na chirurgicznym usunięciu guza z zachowaniem zdrowych tkanek gruczołu piersiowego. Zabieg ten oznacza zachowanie piersi bez zmniejszenia szansy na wyleczenie.

- Warto zaznaczyć, że leczenie oszczędzające pierś jest przede wszystkim rozważane w przypadku niskiego zaawansowania miejscowego raka, gdy guz jest mniejszy niż 3 cm. To trzeba głośno powiedzieć. Dobór metody rekonstrukcji powinien opierać się zarówno na woli pacjentki jak i ocenie stanu jej zdrowia, budowy ciała oraz ocenie nałogów - tu główną uwagę zwracamy na palenie papierosów. Postępowanie oszczędzające obejmuje zabieg oszczędzający pierś, diagnostyczno-leczniczy zabieg w obrębie pachowych węzłów chłonnych oraz uzupełniającą radioterapię. U każdej kobiety po operacji okaleczającej, jaką jest amputacja po zakończeniu radykalnej terapii nowotworowej, możemy rozważać rekonstrukcję piersi, czyli zabieg odtwórczy. Zabiegi tego typu wykonywane są z wykorzystaniem ekspanderów i implantów silikonowych lub z użyciem tkanek własnych, czy też przy połączeniu tych dwóch metod. Ich dobór jest indywidualny, każda z tych metod ma swoje wady i zalety oraz pewne określone wskazania – wyjaśniał dr Piotr Nowaczyk z Oddziału Chirurgii Onkologicznej Chorób Piersi w Wielkopolskim Centrum Onkologii.

Z kolei omawiając zagadnienie związane z mastektomią eksperci WCO podkreślani, że istnieje kilka jej rodzajów. Radykalna, polegająca na usunięciu całej piersi wraz z mięśniakami piersiowymi oraz całą zawartością dołu pachowego. Zaznaczyć należy, że mastektomia radykalna aktualnie jest rutynowo wykonywana. Kolejnym rodzajem jest zmodyfikowana mastektomia radykalna (bez usuwania mięśni piersiowych) która jest wykonywana u większości kobiet, które poddawane są zabiegowi mastektomii. Natomiast mastektomia prosta lub całkowita polega na usunięciu piersi z niewielkim fragmentem skóry z zachowaniem pachowych węzłów chłonnych.  

Dr Artur Bocian, chirurg w Klinice Chirurgii Onkologicznej w Świętokrzyskim Centrum Onkologii oraz Klinice Estetyki Piersi w Kielcach, prezentując temat "Leczenie oszczędzające pierś czy mastektomia" przypomniał, że już w latach 90. ubiegłego wieku pojawiły się propozycje leczenia onkoplastycznego, które scalają dwie idee - leczenia onkologicznego i plastycznego.

- Dzięki tym zabiegom, które łącza techniki chirurgii plastycznej możemy uniknąć mastektomii z dobrym efektem estetycznym dla pacjentek. Wstępują różne algorytmy doboru właściwej tkanki a wielu badaczy klasyfikuje procedury onkoplastyczne jako dwie grupy: rearanżacja lokalnych tkanek i redukcyjna mammplastyka oraz zastępowanie usuniętych tkanek chorobowych przez tkanki autologiczne spoza piersi”.

W trakcie sesji poświęconej leczeniu systemowemu omówiono znaczenie całkowitej odpowiedzi patomorfologicznej, hormonoterapii po leczeniu operacyjnym. Leczenie systemowe może być zastosowane przed zabiegiem operacyjnym w celu zmniejszenia masy guza (leczenie neoadiuwantowe), jak i jako leczenie uzupełniające (adjuwantowe) po zabiegu operacyjnym i radioterapii oraz jako leczenie zasadnicze w chorobie uogólnionej.

- Całkowita odpowiedź patomorfologiczna jest opisywana jako PCR - czyli brak cech choroby inwazyjnej lub przedinwazyjnej w raku piersi. Patolog jest lekarzem, który stawia rozpoznanie badania komórek czy tkanek i na tej podstawie zespół Ekspertów może zaproponować najlepszą opiekę nad pacjentem - wyjaśniał prof. Andrzej Marszałek, kierownik Zakładu Patologii Nowotworów Wielkopolskiego Centrum Onkologii.

Miejsce w programie konferencji miało także zagadnienie związane z radioterapią raka piersi. W raku piersi radioterapia stosowana jest na ogół jako leczenie uzupełniające po zabiegu operacyjnym. Stosuje się ją zawsze po zabiegu oszczędzającym. Może być także zalecana po mastektomii.

- Aktualnie radioterapia jest wskazana u prawie wszystkich pacjentek leczonych z powodu raka piersi. Zastosowanie radioterapii po zabiegu oszczędzającym zmniejsza ryzyko nawrotu choroby w piersi oraz wydłuża przeżycie. Radioterapię przeprowadza się zazwyczaj po wygojeniu ranny, czyli około 4 tygodnie po zabiegu operacyjnym – zaznaczyła dr Magdalena Fundowicz z Zakładu Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii (Breast Cancer Unit).

W tym miejscu eksperci uzupełniali omawiane zagadnienia związane z leczeniem o informacje, które dotyczą zakończonego leczenia pacjentki. Zwracano uwagę na konieczność poddawania się regularnym badaniom kontrolnym, które mają na celu wczesne wykrycie miejscowego lub regionalnego nawrotu choroby. Zazwyczaj kalendarz badań kontrolnych po zakończeniu leczeniu przedstawia się następująco: pierwsze 2 lata to badania wykonywane co 3 miesiące, w okresie 2-5 lat po zakończonym leczeniu zaleca się badania co 6 miesięcy, a następnie co rok. Mammografia powinna być wykonywana co 12 miesięcy, ale w przypadku zabiegu oszczędzającego pierś pierwsza mammografia powinna być wykonana 6 miesięcy po zabiegu.

W temacie omawiania życia pacjentki po leczeniu, eksperci skoncentrowali się także na macierzyństwie. Kluczowe w tym zakresie są: edukacja lekarzy oraz świadomość społeczna.

- Od momentu diagnozy lekarze onkolodzy powinni rozmawiać z pacjentami o skutkach choroby onkologicznej dla układu rozrodczego kobiet i mężczyzn oraz ewentualnych planach prokreacyjnych i metodach zachowania płodności. Powinno to być jednym z etapów kwalifikacji do leczenia systemowego - podkreślała dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska.

Podczas konferencji poruszono również temat aktywności seksualnej chorych na raka piersi.

- Zagrożenie życia związane z diagnozą nowotworu piersi sprawia, że uważa się, że seksualność nie jest kluczową sprawą w momencie postawienia diagnozy. Ponad 90 procent kobiet z tym rozpoznaniem cierpi z powodu obniżenia jakości życia i problemów seksualnych. W tym okresie bardzo ważne jest, aby kobiety miały poczucie bliskości, zrozumienia i samoakceptacji zmian, jakie mogą zachodzić w ciele po leczeniu onkologicznym - mówiła Monika Łukasiewicz z Kliniki Leczenia Niepłodności Novum.

O praktycznych możliwościach pomocy mówiły przedstawicielki organizacji pacjentów.

- Jako Fundacja "OnkoCafe - Razem lepiej" staramy pomagać się chorym w taki sposób, aby odpowiadać na potrzeby dziewczyn, kobiet. Naszym podopiecznym organizujemy między innymi pomoc psychologiczną w bardzo szerokim zakresie oraz wsparcie rehabilitacyjne - tłumaczy Anna Kupiecka, prezes fundacji.

- Zależy nam na tym, aby pacjentka czuła, że wybrana ścieżka leczenia ma szansę zakończyć się powodzeniem. Głośno mówimy o tym, że raka się leczy i działania jakie podejmujemy to przede wszystkim edukowanie kobiet w tym zakresie – dodała Krystyna Wechmann, prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki.

Ryzyko rozwoju raka piersi u kobiet w ciągu całego życia szacowane jest na około 9-12%. Oznacza to, że szacunkowo co 10 kobieta będzie zmagać się z tą chorobą. W Polsce rocznie wykrywa się ponad 16.000 raków piersi i jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy wśród kobiet. Ryzyko zgonu z powodu tej choroby szacowane jest na około 4%.

- W Polsce umiera z powodu raka piersi około 5500 kobiet. Liczby te pokazują, że zdecydowaną większość pacjentek można skutecznie wyleczyć z tej choroby. Warto w tym miejscu zauważyć, że rak piersi u mężczyzn występuje bardzo rzadko. W Polsce rejestruje się około 120 przypadków nowych zachorowań rocznie - przedstawiła dane dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska.

Wielkopolskie Centrum Onkologii od lat prowadzi bezpośredni i zaangażowany dialog ze środowiskiem pacjentów.

- Jesteśmy placówką, która w wymiarze praktycznym dzieli się wiedzą z pacjentami, wymienia doświadczenia oraz potrzeby w zakresie zapewnienia jeszcze lepszej opieki nad chorymi onkologicznie. Kompleksowość, najwyższa jakość leczenia, dostępność, którą zwiększamy poprzez rozwój filii WCO to tylko niektóre filary, które stanowią podstawę naszej codziennej działalności klinicznej oraz współpracy z pacjentami i organizacjami pacjentów - podkreślił prof. dr hab. Julian Malicki, Dyrektor Wielkopolskiego Centrum Onkologii, zapraszając na kolejną edycję konferencji w przyszłym roku.