Fot. Materiały promocyjne partnera
Jak wskazuje art. 129 § 1 Kodeksu pracy, maksymalny czas pracy może wynosić osiem godzin w ciągu doby i czterdzieści godzin w ciągu pięciodniowego tygodnia pracy. Praca wykonywana ponad obowiązujące normy to praca w tzw. godzinach nadliczbowych. Czy pracownik może odmówić pracodawcy jej wykonywania?
Zasady pracy w godzinach nadliczbowych reguluje Kodeks pracy.
Pracodawca może nakazać pracy po godzinach tylko w razie wystąpienia szczególnych potrzeb lub gdy wystąpi konieczność usunięcia awarii bądź prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska.
Za pracę w godzinach nadliczbowych zatrudniony otrzymuje dodatek do wynagrodzenia.
Pracodawca nie może zmusić do pracy w nadgodzinach kobiet w ciąży ani pracowników młodocianych.
Praca w godzinach nadliczbowych a Kodeks pracy
Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana:
ponad obowiązujące normy czasu pracy;
ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.
Pracę w godzinach nadliczbowych dopuszcza się w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich to konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia bądź środowiska albo usunięcia awarii. Praca po godzinach jest obowiązkowa również w sytuacji, gdy wynika to ze szczególnych potrzeb pracodawcy.
W przypadku wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych oprócz standardowego wynagrodzenia pracownik otrzymuje dodatek w wysokości:
100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto;
50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż wspomniany wyżej.
Jeżeli pracownik złoży stosowny wniosek, w zamian za wykonane nadgodziny pracodawca może udzielić mu także czasu wolnego od pracy w takim samym wymiarze. Może to mieć miejsce również bez wyraźnego wniosku osoby zatrudnionej. Wówczas przełożony udziela czasu wolnego najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego. Mowa o połowę wyższym wymiarze niż liczba przepracowanych przez danego pracownika nadgodzin. Co ważne, udzielenie takiego czasu wolnego nie może wiązać się z obniżeniem należnego wynagrodzenia za całkowity miesięczny wymiar czasu pracy.
Poszukujesz pracy w Zgorzelcu? Na internetowych portalach ogłoszeniowych z pewnością znajdziesz niejedną ciekawą ofertę zatrudnienia.
Czy pracownik może odmówić pracodawcy pracy po godzinach?
Obowiązek wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych wynika z charakterystyki umowy o pracę. Mowa jednak wyłącznie o nadgodzinach w przypadku wspomnianej konieczności prowadzenia akcji ratowniczej czy szczególnych potrzeb przełożonego. W takiej sytuacji pracownik, który nie znajduje się w danym momencie pod szczególną ochroną, nie może odmówić wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Regularne wykonywanie nadgodzin nie powinno być zatem normą, o ile nie występują powyższe przesłanki. Pracodawca musi również pamiętać, że pracownikowi przysługuje prawo do nieprzerwanej minimalnej przerwy na odpoczynek. Jeśli miałaby ona zostać naruszona, osoba zatrudniona może odmówić wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.
Jeśli szukasz nowego miejsca pracy w Ostrołęce, to w sieci znajdziesz wiele ciekawych ogłoszeń publikowanych przez firmy działające w dziesiątkach branży.
Kto nie może zostać zmuszony do pracy po godzinach?
W niektórych przypadkach pracodawca nie może zmusić zatrudnionych do pracy w nadgodzinach. Dotyczy to kobiet w ciąży oraz pracowników młodocianych. Ci pracownicy nie mogą wykonywać pracy w godzinach nadliczbowych, nawet jeśli wynikałoby to z ich własnej woli. W przypadku pracowników-rodziców wychowujących dzieci poniżej 4. roku życia praca po godzinach jest z kolei możliwa jedynie wówczas, gdy wyrażą oni na to zgodę. Oznacza to zatem, że mają oni pełne prawo do odmowy wykonywania nadgodzin. Odmówić pracy po godzinach może także osoba z niepełnosprawnościami – chyba że sama wyrazi chęć dodatkowej pracy i otrzyma pozwolenie od lekarza.
Bez względu na to, w jakim regionie Polski poszukujesz zatrudnienia, w Internecie czekają na Ciebie setki interesujących ogłoszeń – wejdź na https://www.pracuj.pl/!
Podsumowanie
Jak zatem widać w większości przypadków pracownik nie może odmówić wykonania pracy w godzinach nadliczbowych. Wyjątkowe stanowią natomiast kobiety w ciąży oraz młodociani pracownicy. Na wykonywanie nadgodzin nie muszą godzić się również pracownicy wychowujący dzieci w wieku do 4 lat – ostateczna decyzja zależy wyłącznie od nich. Warto także pamiętać prawach, które przysługują za wykonanie pracy po godzinach.
