Przemysław Terlecki: ustanowienie święta narodowego pomogło ruszyć z budową Muzeum Powstania Wielkopolskiego

Przypadające 27 grudnia, w rocznicę wybuchu powstania, święto narodowe obchodzone jest w tym roku po raz piąty. Na budowie nowego muzeum obecny rok kończy się przykryciem stropem całej części podziemnej, w której prezentowana będzie wystawa stała.

Ustanowienie Narodowego Święta Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego pomogło nam ruszyć z budową nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu - powiedział PAP dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki. Nowe muzeum ma być gotowe w 2027 roku.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i było największym zwycięskim zrywem niepodległościowym na terenie zaborów. W listopadzie 2021 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Po raz pierwszy święto to obchodzono miesiąc później, w 103. rocznicę insurekcji.

- Wciąż nie mogę uwierzyć, że mamy to święto. Tyle pokoleń zwycięskich powstańców wielkopolskich czekało na docenienie ich bohaterstwa. Nie ukrywam, że ustanowienie święta bardzo pomogło przełamać pewien impas i ruszyć z budową nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 - powiedział PAP Przemysław Terlecki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Oddziałem tej instytucji jest Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919.

- Marzy mi się, by to święto jak najszybciej przyczyniło się do powszechnej rozpoznawalności naszej wielkopolskiej wiktorii. By Polacy dowiedzieli się, ile wielkich rzeczy można osiągnąć, współpracując ze sobą i działając w zgodzie. Sukces powstania, a wcześniej naszego wielkopolskiego pomysłu na przetrwanie trudnych, opresyjnych czasów zaborów pruskich - pracy organicznej - zasadzał się właśnie na zgodnym współdziałaniu - dodał.

Na terenie budowy nowej siedziby muzeum powstania zakończono przykrywanie stropem całej części podziemnej, w której prezentowana będzie wystawa stała. Nad powierzchnią widoczne są już wszystkie cztery budynki, które będą pełnić funkcje uzupełniające. Znajdą się tam magazyny, pracownie konserwatorskie, czytelnia, kawiarenka, przestrzeń dla najmłodszych, sale edukacyjne i wystaw czasowych, sala konferencyjna oraz administracja.

Nowa siedziba ma być gotowa w 2027 roku, a budżet inwestycji wynosi ponad 388 mln zł. Ekspozycja będzie dziesięciokrotnie większa niż w obecnym muzeum powstania, mieszczącym się w poznańskim Odwachu na Starym Rynku.

Obecnie trwa przetarg mający wyłonić wykonawcę wystawy stałej na podstawie gotowego już projektu. Rozstrzygnięcie zaplanowano na przełomie stycznia i lutego 2026 r.

- Gotowe są już bardzo efektowne repliki wozu bojowego Ehrhardt M-17 oraz czołgu Renault FT-17. Lada moment muzeum ogłosi przetarg na wykonanie replik samolotów zdobytych przez powstańców na Ławicy - Fokkerów D.VII. Pod koniec roku rozpoczęto produkcję filmu otwierającego wystawę stałą "Radość ze zwycięstwa", którego dwie części będą witały i żegnały gości muzeum - poinformował Terlecki.

Dotąd na budowę muzeum powstania wydano ponad 130 mln zł. Symbolicznym, ale bardzo ważnym elementem wsparcia tej inwestycji są rozprowadzane od wiosny cegiełki. Dochód z ich sprzedaży przeznaczony jest w całości na zakup i konserwację eksponatów. Do tej pory udało się rozprowadzić tysiąc sztuk tych pamiątkowych druków, co przyniosło ćwierć miliona zł.

Na wystawie stałej znajdzie się ponad 2,5 tys. oryginalnych eksponatów.

- Muzeum cały czas pozyskuje nowe eksponaty. Część z nich znajdzie się na wystawie stałej w budowanym muzeum, część będzie wykorzystywana do organizowania wystaw czasowych, monotematycznych. Te ekspozycje pozwolą wejść nieco głębiej w tematy i obszary, jakie z konieczności będą jedynie zasygnalizowane na wystawie stałej. Żaden z zakupionych, a tym bardziej przekazanych przez rodziny i prywatnych darczyńców eksponatów nie będzie zalegał w muzealnych szafach - przekazał Przemysław Terlecki.

Nowy gmach muzeum wraz z wystawą stałą o powierzchni 3 tys. m kw. powstaje w sąsiedztwie Wzgórza św. Wojciecha oraz Cmentarza Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu, gdzie spoczywają m.in. prochy generała Stanisława Taczaka, pierwszego naczelnego dowódcy Powstania Wielkopolskiego.

Budżet całej inwestycji, obejmującej roboty budowlane oraz realizację wystawy, został zabezpieczony staraniem organizatora - Samorządu Województwa Wielkopolskiego - oraz współorganizatora, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Do połowy stycznia 1919 r. wyzwolono większą część Wielkopolski. Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany 16 lutego 1919 r. przez Niemcy i państwa ententy. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował traktat wersalski, podpisany 28 czerwca 1919 r. i przyznający Polsce prawie całą Wielkopolskę.

(PAP)
rpo/ lm/