Polska w Unii Europejskiej: tak, ale jakiej?

Dwadzieścia lat Polski w UE to wspaniała rocznica i oby takich jeszcze wiele. Jednak wspominając, świętując trzeba sobie zadać pytanie, czy chcemy Zjednoczonych Stanów Unii Europejskiej, do czego dążą m.in. Niemcy i Francja, czy Unii suwerennych państw. I na to pytanie, prędzej czy później, winni odpowiedzieć sami Polacy, nie politycy. W referendum.

Dzień wstąpienia Polski do Unii spędziłem wraz żoną na przejściu granicznym Kudowa-Nachod. Były fajerwerki, szampan, piwo i wino lały się strumieniami. Obcy sobie ludzie obejmowali się i życzyli sobie szczęścia w nowej rzeczywistości. Byliśmy w tej wymarzonej UE, co było zasługą wszystkich prawie polityków po 1989 roku, m.in Aleksandra Kwaśniewskiego, Leszka Millera, Jerzego Buzka i wielu, wielu innych.

Kiedy patrzy się na Polskę po tych dwudziestu latach widać jak bardzo się zmieniła dzięki pieniądzom z UE. Nowe autostrady, linie kolejowe, szpitale, lotniska. Otwarte granice, dzięki którym możemy bez paszportu jeździć, gdzie tylko mamy ochotę. Mieszkać, pracować w Hiszpanii, Niemczech czy Francji. Jesteśmy obywatelami Europy. I niech tak na zawsze zostanie.

Federalizacja Unii ?

Od kilku lat, coraz częściej - m.in z Berlina czy Paryża - pojawiają się głosy, że obecny kształt UE jest niewystarczający by stała się dobrze zarządzanym i skutecznym organizmem. Że Rada Europejska ma zbyt małe kompetencje w stosunku do rządów krajowych, a powiększająca się o nowe państwa Unia będzie za moment wielopaństwowym molochem, w którym coraz trudniej będzie można osiągnąć konsensus w podstawowych nawet sprawach, jak polityka zagraniczna np. wobec Rosji. I tu zwolennicy federalizacji podają przykład Węgier Orbana, jawnego sojusznika Putina, przez którego Kreml stara się rozwalić jedność Unii. 

Panaceum na te i inne bolączki UE ma być, według zwolenników tej koncepcji, federalizacja. Takie Stany Zjednoczone UE podobne do USA. Z silnym rządem federalnym oraz szeroką autonomią państw narodowych. Obecny rząd niemiecki ma nawet dążenie do federalizacji wpisane do umowy koalicyjnej. Nikt jednak jeszcze nie wie, jak ona "na papierze" i w praktyce miałaby ona wyglądać. Jakie kompetencje miałaby parlamenty i rządy krajowe, a jakie rząd i parlament federalny ? Czy państwa członkowskie mogłyby opuścić taki organizm i na jakich zasadach? Pytań jest wiele, ale odpowiedzi konkretnych wciąż mało.

Federalizacja to zamach na suwerenność ?

Przeciwnicy tej koncepcji - w Polsce m.in. PiS, a w Europie partie konserwatywne i prawicowe jak np. węgierski Fidesz - uważają, że federalizacja pozbawi państwa członkowskie suwerenności, że - jak mówi Jarosław Kaczyński - Polska stanie się niemieckim landem. W konsekwencji, że stracimy w dłuższej perspektywie naszą tożsamość narodową i wpływ na naszą przyszłość, bo rządzić nami będą politycy z Berlina.

Tych obaw nie można ignorować i potępiać w czambuł, bo tak, jak i dziś, największe i najsilniejsze państwa UE będę miały w tej sfederalizowanej największe znaczenie i wpływ w wielu aspektach jej funkcjonowania, np. obsady stanowisk w rządzie federalnym.

Podsumowując: po dwudziestu latach w UE musimy sobie odpowiedzieć na kluczowe pytanie, jak daleko ma pójść integracja Zjednoczonej Europy? Czy rzeczywiście chcemy federalizacji ze wszystkimi jej konsekwencjami? Czy też będziemy woleli wspólnotę państw narodowych w obecnym kształcie?

Zarówno huurraentuzjazm unijny jak i eurosceptycyzm są skrajnymi opcjami. Musimy rozważnie rozważyć wszelkie za i przeciw i w referendum dać odpowiedź. Nie politycy. My, naród.