5 Prawd Polaków. To wciąż ważny drogowskaz

6 marca przypadła 87. rocznica I Kongresu Polaków w Niemczech. W swoim sejmowym wystąpieniu przypomniałem o niezwykłej wadze tego wydarzenia dla ludności polskiej mieszkającej w ówczesnych granicach Niemiec.

Było to największe zgromadzenie naszych rodaków w III Rzeszy - wzięło w nim udział pięć tysięcy osób, reprezentujących około 1,5 miliona Polaków mieszkających na terenie hitlerowskich Niemiec.

Otwarcia kongresu dokonał prezes Związku Polaków w Niemczech ks. dr. Bolesław Domański, nazywany „Patronem Polaków w Rzeszy Niemieckiej”, od 1903 roku do śmierci w 1939 roku proboszcz parafii w moim rodzinnym Zakrzewie. Na scenie berlińskiego Theater des Volkes wtedy odsłonięto Kaplicę Matki Boskiej Radosnej, znak Rodła oraz znak młodzieży polskiej w Niemczech: jasnozielony liść lipowy.

W obliczu narastającej polityki germanizacyjnej nazistowskich Niemiec, kongres przybrał charakter manifestacji narodowej, był aktem wielkiej determinacji i odwagi. Jego efektem było uchwalenie słynnych 5 Prawd Polaków - zbioru zasad, które miały stać się podstawą tożsamości narodowej i moralnym drogowskazem dla rodaków żyjących na terenie Niemiec.

1. „Jesteśmy Polakami”
2. „Polak Polakowi Bratem!”
3. „Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci”
4. „Co dzień Polak Narodowi służy”
5. „Polska Matką naszą - nie wolno mówić o Matce źle!”

Kongres podkreślił jedność Polaków mieszkających w Rzeszy Niemieckiej i ich przywiązanie do polskiej kultury, języka oraz wartości narodowych. Był jednocześnie wyrazem sprzeciwu wobec represji i dyskryminacji, jakie dotykały naszych rodaków ze strony niemieckich władz.

Drugiego Kongresu oczywiście już nie było. Wkrótce po wybuchu II wojny światowej wielu działaczy Związku Polaków w Niemczech zostało aresztowanych i zamordowanych przez nazistów.

Jednak dzień 6 marca 1938 roku pozostawił trwały ślad w historii walki o zachowanie polskiej tożsamości narodowej. A przyjęte 87 lat temu 5 Prawd Polaków mogą stanowić drogowskaz postępowania także dla nas współczesnych.

Dodam jeszcze, że w moim ukochanym Zakrzewie mieszka pan Alfons Tomke, dziś 107-latek, który jako uczestnik Kongresu Berlińskiego był świadkiem tamtych wydarzeń. Życzę mu dużo zdrowia!