Tak zmieni się grób Michała Drzymały

Samorząd województwa wielkopolskiego przyznał 80 tysięcy złotych na renowację - znajdującego się na cmentarzu w Miasteczku Krajeńskim - grobu Michała Drzymały.

- Ta decyzja to ważny, z punktu widzenia pamięci o historii, dzień dla naszej gminy - podkreśla burmistrz Miasteczka Krajeńskiego Krzysztof Jacek Oświecimski. - Od roku zajmujemy się utrzymaniem grobu Michała Drzymały i jego małżonki, który uległ znacznej degradacji i zniszczeniu. Napisaliśmy wniosek o środki na jego renowację, czekaliśmy, nie załapaliśmy się. Zadzwoniłem do pana marszałka, że realizujemy wielomilionowe projekty, a wniosek o pieniądze na odnowienie miejsca pochówku bohatera z Wielkopolski zostaje odrzucony. Pan marszałek obiecał, że jeszcze raz przyjrzy się sprawie. Dzięki jego osobistym staraniom, decyzji zarządu oraz jednogłośnej aprobacie radnych dla kultywowaniu miejsc pamięci, dotacja została przyznana.

- Michał Drzymała jest jednym z bohaterów „najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”. Jego opór wobec germanizacji przeszedł do historii jako symbol skutecznej walki z prawem pruskim. To ważne, że grób, w którym spoczywa, zostanie poddany renowacji. O pamięć naszych wielkopolskich bohaterów musimy dbać, także w tym materialnym wymiarze - mówi Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego.

***

Michał Drzymała urodził się 13 września 1857 roku we wsi Zdrój w powiecie grodziskim. Do historii przeszedł za sprawą prowadzonego na początku XX wieku sporu z władzami pruskimi o pozwolenie na budowę domu na zakupionej działce we wsi Podgradowice (obecnie Drzymałowo w gminie Rakoniewice). Kiedy nie uzyskał na to zgody, zamieszkał w wozie cyrkowym, który - aby nie podlegać przepisom prawa budowlanego dotyczącego stałych budowli - codziennie przez cztery lata przesuwał go o kilka metrów.

W ten sposób, dzięki wykorzystaniu luki w prawie, cyrkowy wóz urósł do rangi symbolu walki o polskość, a głos w sprawie oporu Drzymały wobec zaborcy zabierali m.in. Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, a nawet Lew Tołstoj.

W czasie I wojny światowej zapomniano o chłopie-bohaterze. Przypomniała sobie o nim dopiero II RP - odnaleziono go żyjącego w biedzie, przyznano rentę, a prezydent Ignacy Mościcki w 1928 roku wyasygnował środki na zakup 15-hektarowego, poniemieckiego gospodarstwa w Grabównie.

Michał Drzymała zmarł 25 kwietnia 1937 roku w wieku 80 lat. Po jego śmierci żaden z niemieckich zakładów stolarskich w Wyrzysku nie chciał wykonać trumny. Podjął się tego miejscowy, polski zakład meblarski E. Zehnera. Trzy dni później Drzymałę pochowano na koszt państwa na cmentarzu parafialnym w Miasteczku Krajeńskim.

Zorganizowane uroczystości pogrzebowe w Miasteczku Krajeńskim na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego przed pomnikiem „Konstytucji 3 Maja 1791 i 17 marca 1921” przerodziły się w wielką manifestację patriotyczną. „Wobec tej trumny ślubować należy miłość Ojczyzny do ostatniej krwi” - powiedział wygłaszający homilię ks. Tadeusz Kopczyński, proboszcz parafii w Białośliwiu.

W imieniu prezydenta wicewojewoda odznaczył pośmiertnie zmarłego Krzyżem Kawalerskim Orderu „Polonia Restituta”, a na jego grobie umieszczono napis: „Michał Drzymała - bohater narodowy”.

We wrześniu 1939 roku hitlerowcy zrównali z ziemią grób znienawidzonego chłopa. Jego żonę Józefę wywłaszczyli z gospodarstwa i wywieźli w głąb Niemiec. Kiedy zmarła w 1942 roku, pochowano ją w innym miejscu cmentarza.

Obecny grób z kamieni polnych postawiono na początku lat 60. ubiegłego wieku, w 25-lecie śmierci Michała Drzymały. Trzydzieści lat później słynny wóz znalazł się w herbie w utworzonej w 1992 roku gminy Miasteczko Krajeńskie.

***

^{Część grobu zapada się}

^{Wizualizacja grobu Michała Drzymały}

^{"Tablica nagrobna zostanie zdjęta i wyczyszczona" - mówi burmistrz Krzysztof Jacek Oświecimski}

- Grób częściowo zapada się, trzeba będzie go podnieść i wzmocnić. Tablica nagrobna zostanie zdjęta i wyczyszczona. Zaproponowałem montaż łańcuchów, które będą wyróżniać to miejsce. Przed cmentarzem stanie duża tablica informacyjna z żeliwa, a po drodze dwie tablice kierunkowe do grobu. Kiedy otrzymamy umowę dotacyjną, wyłonimy wykonawcę. Fajnie, gdyby udało się sfinalizować prace do 13 września, czyli kolejnej rocznicy urodzin Michała Drzymały. Właśnie tego dnia organizujemy po raz pierwszy bieg na dystansie ćwierćmaratonu, „Ćwiartka Drzymały”. Jeśli nie uda się tego terminu dotrzymać, na pewno odrestaurowany grób będzie gotowy na Wszystkich Świętych - zapowiada burmistrz Krzysztof Jacek Oświecimski.