Kołomyja wokół przejazdu

Cztery i pół roku temu zlikwidowano przejazd kolejowo-drogowy we wsi Jadwiżyn (gmina Sadki, województwo kujawsko-pomorskie), z którego korzystali rolnicy posiadający grunty na terenie gminy Wyrzysk. Po koniec ubiegłego roku w sprawie odbudowy przejazdu pojawiło się wreszcie zielone światełko. Czy teraz znów przygasło?

Rozebrany na początku 2021 roku przejazd był jednym z dwóch w Jadwiżynie skrzyżowań drogowych z linią kolejową Piłą - Bydgoszcz. Usytuowany był na zachodnim krańcu wsi - w kilometrze 203,670 linii kolejowej nr 18 - i administracyjnie leżał na terenie gminy Wyrzysk. Miał kategorię C: był (analogicznie, jak ten na wschodnim końcu wsi) oznakowany sygnalizacją świetlną i dźwiękową, krzyżem św. Andrzeja oraz znakiem stop.

Decyzja o jego likwidacji była pokłosiem planu modernizacji linii kolejowej nr 18 Bydgoszcz - Piła - Krzyż - Gorzów Wielkopolski - Kostrzyn i przystosowania trasy do dwóch wariantów prędkości: do 160 km/h (co oznaczało likwidację części przejazdów) albo do 200 km/h (wtedy zlikwidowane zostałyby wszystkie przejazdy).

Wobec braku oddolnego zainteresowania przekształceniem przejazdu w przejazd użytku niepublicznego kategorii F (wówczas ktoś otrzymuje klucz/aplikację i jest odpowiedzialny za bezpieczne otwieranie i zamykanie rogatek - na takie rozwiązanie nie było chętnych), samorząd gminy Wyrzysk zyskał pretekst, by od sprawy „umyć ręce”, a Zakład Linii Kolejowych w Bydgoszczy rozebrał przejazd do gołej ziemi.

Od tamtego dnia (26 stycznia 2021) część miejscowych rolników jest odcięta od najkrótszego dojazdu do pól położonych po północnej, „wyrzyskiej” stronie linii kolejowej Piła - Bydgoszcz. W konsekwencji niektórzy, aby nie nadkładać drogi i oszczędzić czas, jeżdżą pasem technologicznym wzdłuż torów. To nielegalne, bo wąski, 2,5-metrowy pas nie jest przeznaczony do ruchu publicznego, tym bardziej ciężkich maszyn rolniczych.

Wydawało się, że zdeterminowanym w kilkuletniej batalii o odbudowę przejazdu mieszkańcom Jadwiżyna udało się wreszcie doprowadzić do działań, które przebiją gąszcz formalnych zawiłości. W ubiegłym roku gmina Sadki skomunalizowała działkę nr 1180 leżącej po „wyrzyskiej” stronie linii kolejowej oraz przejęła od gminy Wyrzysk krótki odcinek „drogowej” działki nr 1101, od torów do jej styku z przecinającą Jadwiżyn drogą publiczną nr 220, aby w ten sposób zapewnić jedną ciągłość drogi. Na listopadowej sesji sadkowscy radni zadecydowali o nadaniu im statusu dróg publicznych.

- Cieszę się, że wasza determinacja znajdzie pozytywny koniec - mówił do mieszkańców Jadwiżyna na grudniowym spotkaniu w Sadkach Piotr Kwabiszewski, zastępca dyrektora PKP PLK Zakład Linii Kolejowych w Bydgoszczy.

Tyle że końca wciąż nie widać. Aby w myśl prawa przejęte działki mogły stać się drogą, konieczne jest nadanie jej numeru i oficjalne upublicznienie. I tu znów zaczęły się proceduralne schody, gdyż mamy do czynienia z prawnym precedensem. Choć działki należą do gminy Sadki, administracyjnie położone są na terenie gminy Wyrzysk, czyli w województwie wielkopolskim. Wystąpienie wójta Sadek do zarządu województwa wielkopolskiego o nadanie drodze numeru zostało oddalone z przyczyn formalnych, bo droga leży na terenie gminy Wyrzysk. Tyle że jej właścicielem jest już gmina Sadki. I tak kółko się zamyka.

Ostatni pomysł na wyjście z impasu to wypracowany w nakielskim starostwie projekt porozumienia ustalającego kompetencje obu samorządów: gmina Wyrzysk będzie występować w imieniu stron porozumienia w sprawach dotyczących nadania numeru drodze publicznej, a gmina Sadki poniesie koszty związane z realizacją porozumienia.

- Rzeczywiście troszkę się to zapętliło - przyznaje Michał Piszczek, wójt gminy Sadki. - Ostatnie pół roku to wojaże, który urząd marszałkowski - wielkopolski czy kujawsko-pomorski - ma nadać drodze numer. Toruń nie, bo droga nie jest na terenie województwa-kujawsko pomorskiego, Poznań nie - bo z wnioskiem wystąpiła gmina Sadki, która nie leży w Wielkopolsce. Póki co jesteśmy na etapie pracy urzędników. Potem przyjdzie czas na projekt i wykonawstwo. A odbudowa przejazdu to koszt 2,5-3 milionów złotych.

- Gdy treść porozumienia zostanie z naszej strony zweryfikowana pod względem prawnym i uzgodniony zostanie zakres wzajemnych obowiązków, zwrócimy się z pytaniem do urzędu marszałkowskiego, czy w oparciu o tak sformułowany dokument będzie mógł zostać nadany drodze numer. Zależy nam na tym, by upewnić się, że będzie to skuteczne działanie i że poczynione kroki doprowadzą do oczekiwanego efektu w postaci nadania drodze numeru. Chcemy uzyskać potwierdzenie, że podjęty kierunek działania jest właściwy, by umożliwić gminie Sadki, by ta mogła czynić dalsze starania o przywrócenie przejazdu kolejowego - wyjaśnia zastępca burmistrza Wyrzyska Wiesław Nowicki.

Ostateczna wersja porozumienia będzie wymagała akceptacji rad gmin obu samorządów.

- Wszystko wskazuje na to, że przejazd kolejowy w Jadwiżynie został zlikwidowany nazbyt pochopnie i mógł jeszcze kolejne lata służyć rolnikom, dla których dzisiaj brak najkrótszego dojazdu na pola w gminie Wyrzysk wiąże się z dodatkową uciążliwością. Co dziwne, na odcinku linii kolejowej nr 18 między Osiekiem a Nakłem nad Notecią ostały się przejazdy w dużo gorszym stanie technicznym. Liczę na to, że współdziałanie samorządów gmin Sadki i Wyrzysk w oparciu o dwustronne porozumienie stanie się realnym krokiem ku rozwiązaniu tego problemu, a sprawa odbudowy przejazdu, o co z taką determinacją zabiegają mieszkańcy Jadwiżyna, zostanie wreszcie doprowadzona do korzystnego finału - mówi pilski poseł na Sejm Henryk Szopiński, który zadeklarował swą pomoc w tej sprawie.

Jeśli w końcu formalności zostaną szczęśliwie dopełnione, pojawi się kwestia kilkumilionowych kosztów odbudowy (a de facto budowy od podstaw) przejazdu.

Taka jest dziś cena pospiesznej - i ekonomicznie nieroztropnej - decyzji sprzed prawie pięciu lat.