Jak poprawić recykling Marszałkowie chcą zmian w definicji odpadów

Związek Województw RP zaapelował o zmiany w przepisach dotyczących definicji odpadów komunalnych oraz metod obliczania poziomu recyklingu. Zdaniem marszałków chodzi o ochronę samorządów przed niesprawiedliwymi karami i umożliwienie gminom bardziej efektywnego gospodarowania odpadami.

W czerwcu br. zarząd Związku Województw RP przyjął stanowisko, w którym zaproponował, aby z obecnej definicji odpadów komunalnych wyłączyć m.in. odpady z cmentarzy oraz z czyszczenia ulic i placów. Według marszałków, odpady te nie są porównywalne z odpadami z gospodarstw domowych – mają zupełnie inny charakter i skład. Zawierają przede wszystkim zużyte znicze, wkłady, wieńce, kwiaty sztuczne i naturalne, które nie poddają się efektywnemu recyklingowi.

"Traktowanie odpadów cmentarnych jako komunalnych to poważny problem dla samorządów i firm odbierających odpady. Nie istnieją instalacje, które mogłyby je skutecznie przetwarzać, co utrudnia osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu" – wyjaśnił Olgierd Geblewicz, marszałek woj. zachodniopomorskiego i prezes zarządu ZWRP.

Dodał, że w konsekwencji wiele gmin ma trudności w realizacji obowiązków ustawowych i jest narażonych na kary finansowe.

ZWRP zwrócił przy tym uwagę, że część firm rezygnuje z obsługi cmentarzy i innych nieruchomości niezamieszkałych, właśnie z powodu niemożności przetworzenia tych specyficznych odpadów.

Związek zaproponował też zmianę rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 3 sierpnia 2021 r., tak by odpady z cmentarzy i czyszczenia ulic nie były wliczane do całkowitej masy odpadów komunalnych.

"Nasze propozycje mają nie tylko uzasadnienie ekonomiczne, ale również proekologiczne i prospołeczne. Umożliwią gminom realne działania na rzecz środowiska, zamiast fikcyjnego rozliczania się z niemożliwych do zrealizowania wskaźników" – dodał Geblewicz.

Z danych resortu klimatu wynika, że od 2020 roku wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska ukarali 1664 gminy za brak osiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu. Łączna kwota wymierzonych kar wyniosła prawie 82 mln zł. Z danych wynika jednak, że część gmin skorzystała z przepisu umożliwiającego zawieszenie lub umorzenie kary po wcześniejszym wdrożeniu programu naprawczego. Niemniej do marca 2025 r. zapłaciło je 612 gmin.

Zgodnie z przepisami każde państwo członkowskie UE musi osiągać określone poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. W 2020 r. wskaźnik ten wynosił 50 proc. w odniesieniu do 4 frakcji odpadów komunalnych (papier, metal, plastik, szkło), a od 2025 r. wynosi 55 proc. w odniesieniu do wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych. W celu osiągnięcia powyższego, począwszy od 2021 r. gminy są obowiązane osiągnąć poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w wysokości co najmniej: 20 proc. wagowo – za rok 2021; 25 proc. wagowo – za rok 2022; 35 proc. wagowo – za rok 2023; 45 proc. wagowo – za rok 2024; 55 proc. wagowo – za rok 2025.

mp/