WIBOR a WIRON - ważne różnice

Zgodnie z zapowiedziami Komitetu Sterującego Narodowej Grupy Roboczej reforma wskaźnikowa powinna zakończyć się w 2027 r. Jednak wciąż nie wiadomo, jaki wskaźnik zastąpi stosowany do tej pory WIBOR.

Nowe i stare wskaźniki referencyjne

Jeszcze jakiś czas temu zakładano, że nowym wskaźnikiem referencyjnym będzie WIRON, ale na wniosek Ministerstwa Finansów proces przeglądu i analizy wskaźników rozpoczął się od nowa. Wyniki przeglądu mamy poznać niebawem. Obecnie wiadomo, że WIRON wciąż jest w grze, ale rozpatrywane są również wskaźniki WIFR i WRR.

Wniosek MF ma swoje uzasadnienie. Tranzycja nie powinna mieć wpływu na stabilność rynku finansowego i być w miarę możliwości neutralna dla wszystkich uczestników rynku finansowego.

Zastąpienie WIBOR-u przez inny wskaźnik jest dużym wyzwaniem, ponieważ stawka WIBOR jest powszechnie wykorzystywana w różnego rodzaju umowach kredytowych i leasingowych oraz służy do wyceny różnych instrumentów finansowych.

Czym charakteryzuje się dotychczasowy faworyt WIRON, który miał zdetronizować WIBOR? Jakie są różnice między tymi wskaźnikami?

Czym jest WIBOR?

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to główny wskaźnik referencyjny stosowany na polskim rynku finansowym. Jest to stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom na rynku międzybankowym w Polsce.

Wysokość stawek WIBOR jest obliczana na podstawie danych przekazywanych przez największe banki komercyjne działające w Polsce. Za ich publikację odpowiada niezależny podmiot, którym jest GPW Benchmark S.A.

Czym jest wskaźnik WIRON?

WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) to indeks transakcyjny, stosowany jako wskaźnik referencyjnej stopy procentowej. Wysokość wskaźnika odzwierciedla koszt pozyskania finansowania przez banki, instytucje finansowe i duże przedsiębiorstwa na rynku hurtowym. Uwzględnia realne transakcje jednodniowych depozytów niezabezpieczonych wykonane w ciągu dnia.

Jakie są najważniejsze różnice między WIRON a WIBOR?

Różnice między jednym i drugim wskaźnikiem są dość znaczące. WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight jest ustalany na podstawie realnych transakcji, do których dochodzi nie tylko między bankami, ale również dużymi firmami. Dzięki temu uwzględnia cenę pieniądza na szerszym rynku.

WIBOR uwzględnia również transakcje deklaratywne i odzwierciedla poziom stopy procentowej, po jakiej banki mogłyby składać depozyty w innych bankach na określony termin. Warto jednak dodać, że stawki oferowane przez banki są wiążące. Banki są bowiem zobowiązane do zawierania transakcji z innymi uczestnikami rynku finansowego zgodnie z zadeklarowanymi kwotowaniami.

WIRON, który oblicza się tylko na podstawie realnych transakcji, określa się mianem wskaźnika, który „patrzy w przeszłość”, ponieważ dotyczy transakcji, które się już dokonały.

WIBOR nazywa się wskaźnikiem „patrzącym w przyszłość”, ponieważ mówi nam o tym, jaki będzie koszt pieniądza np. za 3 miesiące. Oznacza to, że WIRON będzie reagował z opóźnieniem na decyzje Rady Polityki Pieniężnej, a WIBOR będzie te decyzje wyprzedzał.

Podstawową różnicą między tymi wskaźnikami jest też sposób ich obliczania. W przypadku WIBOR-u stosuje się tzw. kaskadę danych. Z kolei WIRON jest określany na podstawie rzeczywistych transakcji.

WIBOR jest ustalany w każdy dzień roboczy na tzw. fixingu, a jego wartość w kolejnych dniach nie jest zależna od ustaleń z poprzedniego dnia kwotowań.

WIRON, natomiast, jest wyliczany jako procent składany z dziennych notowań z ostatnich trzech miesięcy do pięciu miejsc po przecinku, przez co jest wskaźnikiem dokładniejszym i bardziej dynamicznym.  

Reforma wskaźnikowa - jakie są jej przyczyny?

Standardy na globalnych rynkach finansowych uległy zmianie. Nowe wskaźniki powinny być bardziej dynamiczne i dostosowane do wymogów nowoczesnego systemu finansowego. Obecnie coraz częściej wykorzystuje się wskaźnik referencyjne, które opierają się na możliwie najkrótszych (jednodniowych) i już zrealizowanych transakcjach depozytowych, mierząc poziom stopy wolnej od ryzyka lub prawie wolnej od ryzyka.

Zmiany te są widoczne również w prawodawstwie i zaleceniach organów Unii Europejskiej, które zdają sobie sprawę z tego, że należy iść z duchem czasu i zapewnić rynkowi finansowemu możliwie największą transparentność.

Zmiana metody wyznaczania wskaźników referencyjnych nie jest zatem niczym nadzwyczajnym, a eksperci mówią o cyklu życia wskaźników, które należy wciąż reformować, żeby pasowały do zmian, które zachodzą w światowej gospodarce. Tylko wtedy będą mogły skutecznie odgrywać swoją rolę.  

Obecnie stawia się na wskaźniki jednodniowe, ponieważ liczba transakcji na tych terminach jest największa.

Obserwujemy również niższą płynność na rynku międzybankowym, a banki szukają finansowania gdzie indziej. Dlatego nie ma uzasadnienia dla dalszego stosowania IBOR, choć nie ma też podstaw, żeby negować wiarygodność np. stawki referencyjnej WIBOR.

Więcej informacji znajdziesz na https://bankiwpolsce.pl/.